نوسان‌نگار یا اُسیلوسکوپ (به انگلیسی: Oscilloscope) دستگاهی الکترونیکی برای مشاهده شکل موج سیگنال‌ها (ولتاژ) است.
در اُسیلوسکوپ، دامنهٔ سیگنال در نموداری دوبُعدی نمایش داده‌می‌شود که محور افقی، زمان و محور عمودی، مقدار ولتاژ است. از اسیلوسکوپ برای نمایش دقیق شکل موج استفاده می‌شود. علاوه بر دامنه، اندازه‌گیری دیگر پارامترهای سیگنال مانند عرض پالس، دوره تناوب و فاصله زمانی دو رویداد در سیگنال (مانند وقوع دو پیک) نیز بر روی نمایش‌گر اسیلوسکوپ ممکن است.
در گذشته‌های دور، عموماً دستگاه‌های اندازه‌گیری بر اساس اِعمال نیروی مکانیکی یا حرارتی که موجب انحراف عقربه دستگاه می‌شدند کار می‌کردند. اما با توجه به اینرسی و اصطکاک، معمولاً این ابزارها نمی‌توانستند تغییرات سریع ولتاژ را نمایش دهند. با اختراع لامپ اشعه کاتدی و با توجه به وزن بسیار ناچیز پرتو کاتدی (اشعه الکترونی) درون این لامپ‌ها، امکان نشان دادن یک متغیر ولتاژی بر حسب زمان فراهم شد و اسیلوسکوپ اولین وسیله‌ای بود که از این امکان بهره‌مند شد.
مانند دیگر دستگاه‌های اندازه‌گیری، اسیلوسکوپ هم دو نوع آنالوگ و دیجیتال دارد. صرف‌نظر از برخی اصول عملکرد و کاربرد مشترک، این دو نوع اسیلوسکوپ تفاوت‌های عمده‌ای در ساختار و عملکرد دارند. اسیلوسکوپ آنالوگ کم‌کم جای خود را به اسیلوسکوپ دیجیتال داده‌است که قابلیت‌های بیشتر و متنوع‌تری دارد؛ اسیلوسکوپ آنالوگ، بزرگ، سنگین و به‌سختی قابل حمل است که ناشی از لامپ اشعه کاتدی به‌کاررفته در آن است. در مقابل، اسیلوسکوپ دیجیتال به مراتب کوچک‌تر و سبک‌تر بوده و صفحه نمایش ال‌سی‌دی (LCD) رنگی همراه با قابلیت کنترل عملکرد اسیلوسکوپ با لمس صفحه نمایش (در مدل‌های پیشرفته‌تر) دارد. از سوی دیگر، اسیلوسکوپ دیجیتال به علت بهره‌مندی از پردازش سیگنال دیجیتال، دارای برخی قابلیت‌ها مانند اجرای عملیات ریاضی و پردازشی روی سیگنال‌هاست که تقریباً در اسیلوسکوپ آنالوگ غیرممکن است.
-500x500.JPG)
